W czerwcu 2025 roku amerykański sąd federalny w San Francisco wydał przełomowy wyrok dotyczący legalności trenowania sztucznej inteligencji (AI) na książkach bez zgody autorów. Sprawa dotyczyła firmy Anthropic, która wykorzystała legalnie zakupione książki do treningu swojego modelu AI Claude. Sąd uznał, że takie działanie mieści się w ramach dozwolonego użytku (fair use) i nie narusza praw autorskich.
Tło sprawy Anthropic – wykorzystanie książek do treningu AI
Firma Anthropic została pozwana przez grupę autorów, którzy zarzucili nieuprawnione użycie ich książek do trenowania modelu językowego AI. Autorzy wskazywali, że Anthropic korzystała nie tylko z legalnie zakupionych egzemplarzy, ale także z milionów pirackich kopii pobranych z nielegalnych źródeł, takich jak Library Genesis.
Kluczowe ustalenia sądu – dozwolony użytek w treningu AI
Sędzia William Alsup podkreślił, że:
- Trening AI jest działaniem transformacyjnym – AI uczy się wzorców językowych, a nie kopiuje treści książek.
- Wykorzystanie książek do uczenia maszynowego jest porównywalne do sytuacji, gdy czytelnik inspiruje się książką, by stworzyć własne dzieło.
- Model AI Claude posiada mechanizmy zapobiegające odtwarzaniu chronionych treści.
- Legalne jest korzystanie z zakupionych książek, natomiast masowe pobieranie pirackich kopii jest naruszeniem prawa autorskiego.
Znaczenie wyroku dla branży AI i prawa autorskiego
To orzeczenie stanowi ważny precedens dla rozwoju generatywnej sztucznej inteligencji i definiuje granice dozwolonego użytku w kontekście uczenia maszynowego. Pokazuje, że prawo autorskie może elastycznie dostosowywać się do dynamicznego rozwoju technologii, jednocześnie chroniąc prawa twórców.
Dla firm technologicznych to sygnał, że rozwój AI jest możliwy legalnie, o ile przestrzega się zasad poszanowania własności intelektualnej i unika korzystania z pirackich źródeł.
Wnioski dla Polski i rynku europejskiego
Choć wyrok dotyczy prawa amerykańskiego, ma istotne znaczenie także dla Polski i Unii Europejskiej. W dobie rosnącej popularności AI, kwestie dozwolonego użytku i praw autorskich wymagają nowoczesnego podejścia oraz dostosowania regulacji do wyzwań technologicznych.